Wieczerza Pańska i jej znaczenie

Wieczerza Pańska i chrzest wodny to dwa niezmiernie istotne polecenia naszego Pana Jezusa Chrystusa. Zbawiciel polecił nam wspominać Jego śmierć i chrzcić w wodzie Jego naśladowców. Klasyczny protestanyzm (luteranizm i kalwinizm) zaliczył te dwa ustanowienia do sakramentów. W naszym środowisku kościelnym również używamy określenia „sakrament”, jednak z pewnymi zastrzeżeniami. Rozumiemy ten termin jako zewnętrzny znak wewnętrznej łaski i uznajemy, że sakrament przynosi błogosławieństwo tylko wtedy, kiedy jest połączony z wiarą w Chrystusa. W terminologii chrześcijańskiej dla określenia Wieczerzy Pańskiej używane są takie terminy jak Eucharystia oraz Komunia (Komunia Święta). W naszym ewangelicznym nurcie chrześcijaństwa Wieczerzę Pańską nazywamy: Łamaniem Chleba, Stołem Pańskim oraz Paschą Nowego Testamentu.

Wieczerza została ustanowiona przez naszego Pana podczas ostatniej kolacji z uczniami, która miała miejsce w Wieczerniku Mt 26, 26-29; Mk 14, 22-25; Łk 22, 15-20. Ewangelista Mateusz w następujący sposób opisuje ustanowienie Wieczerzy: „A gdy oni jedli, wziął Jezus chleb i pobłogosławił, łamał i dawał uczniom, i rzekł: Bierzcie, jedzcie, to jest ciało moje. Potem wziął kielich i podziękował, dał im, mówiąc: Pijcie z niego wszyscy; Albowiem to jest krew moja nowego przymierza, która się za wielu wylewa na odpuszczenie grzechów.” (Mt 26, 26-28).

Obchodzenie Wieczerzy Pańskiej towarzyszy Kościołowi od samego początku jego istnienia. Księga Dziejów Apostolskich wymienia wartości i obrzędy pierwszego Kościoła w następujący sposób: „I trwali w nauce apostolskiej i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach.” (Dz 2, 42). Nowy Testament opisuje Wieczerzę Pańską jako element wspólnych chrześcijańskich posiłków „agape”. W 1 Liście do Koryntian 11, 23-34 apostoł Paweł zawarł naukę i zalecenia dotyczące obchodzenia Wieczerzy. Apostoł ujął porządek i teologię tej uroczystości w następujący sposób: „Albowiem ja przejąłem od Pana to, co wam przekazałem, że Pan Jezus tej nocy, której był wydany wziął chleb; A podziękowawszy, złamał i rzekł: Bierzcie, jedzcie, to jest ciało moje za was wydane; to czyńcie na pamiątkę moją. Podobnie wziął kielich po wieczerzy, mówiąc: Ten kielich to nowe przymierze we krwi mojej; to czyńcie, ilekroć pić będziecie, na pamiątkę moją. Albowiem ilekroć ten chleb jecie, a z kielicha tego pijecie, śmierć Pańską zwiastujecie, aż przyjdzie.”(1 Kor 11, 23-26).

Tekst jedenastego rozdziału (1 List do Koryntian) wyznacza wierzącym w Chrystusa porządek obchodzenia Wieczerzy Pańskiej. Apostoł Paweł daje Kościołowi wytyczne, które poprzedza wstępem: „Albowiem ja przejąłem od Pana…” (1 Kor 11, 23). Apostoł potwierdza więc pochodzenie Wieczerzy Pańskiej jako ustanowienia Chrystusa. Chleb, który Zbawiciel kruszył (łamał), obrazuje okryte cierpieniem, złamane ciało naszego Pana. Kielich z winem, który wziął do ręki i podał uczniom, jest obrazem przelanej krwi Nowego Przymierza. Apostoł Paweł nazywa przeżywanie Wieczerzy Pańskiej zwiastowaniem Chrystusa i oczekiwaniem na Jego przyjście. Wieczerza Pańska łączy więc wspominanie ofiary na krzyżu z oczekiwaniem na wypełnienie obietnicy Jego powtórnego przyjścia „…przyjdę znowu i wezmę was do siebie…” (J 14, 3). Wieczerza Pańska łączy rzeczy dokonane (ofiarę na krzyżu), obecne (trwanie w wierze) i przyszłe (powtórne przyjście Pana naszego).

Jakie jest znaczenie Wieczerzy Pańskiej?

1. Po pierwsze przypomina nam ona o ofierze Chrystusa za nasz grzech, przypomina o umęczonym ciele naszego Pana i o przelanej krwi. Wieczerza jest szczególnym i uroczystym wspominaniem męki Pańskiej.
2. Przeżywanie Wieczerzy jednoczy zbór Pański w dziękczynieniu za zbawienie i w pewności życia wiecznego. Zbór jednoczy się w pieśniach, w słuchaniu Słowa, w modlitwach i w ciszy. W przeżywaniu Wieczerzy jednoczymy się w zadumie i w radości.
3. Wieczerza jest zapowiedzią „wesela Baranka”, w którym to weselu będziemy uczestniczyć w Królestwie Ojca. Ewangelie synoptyczne przekazują nam przebieg „ostatniej Wieczerzy” i cytują słowa Chrystusa odnoszące się do „wesela Baranka”: „Ale powiadm wam: nie będę pił odtąd z tego owocu winorośli aż do owego dnia, gdy go będę pił z wami na nowo w królestwie Ojca mego.” (Mt 26, 29).

Wieczerza Pańska jest Paschą Nowego Testamentu. Wezwanie apostoła Pawła dotyczące godnego przyjmowania chleba i wina przypomina nam żydowskie oczyszczenie domu przed świętem Pesach. W tekście dotyczącym Wieczerzy Pańskiej zostajemy wezwani do rozsądzenia samego siebie - „Niechże więc człowiek samego siebie doświadcza i tak niech je z chleba tego i z kielicha tego pije.” (1 Kor 11, 28). Apostoł wzywa wierzących – „Usuńcie stary kwas, abyście się stali nowym zaczynem, ponieważ jesteście przaśni; albowiem na naszą wielkanoc jako baranek został ofiarowany Chrystus.” (1 Kor 5, 7). Czy takie rozsądzenie samego siebie może odbywać się na nabożeństwie i czy jest na to wystarczający czas? Może potrzebny jest nam dłuższy czas poprzedzający Wieczerzę, połączony postem i modlitwą.

Apostoł Paweł używa obrazu żydowskiej Paschy, aby podkreślić wyjątkowość ofiary Chrystusa. Kiedy w czasach opisanych w Starym Testamencie naród żydowski był w egipskiej niewoli, anioł śmierci przechodził przez egipskie terytorium. Każdy dom, którego odrzwia i nadproże nie były pomazane krwią baranka, doświadczył śmierci i zniszczenia; każdy zaś dom, który był odpowiednio oznaczony krwią, ocalał od śmierci (śmierć pierworodnych). Apostoł Paweł odnosi się do tego przejmującego doświadczenia, kiedy Izraelici posłuszni Bogu zostali ocaleni. Sam Pan Bóg nakazał Izraelowi obchodzenie święta Pesach. Odnosząc ten obraz do ofiary Chrystusa na drzewie krzyża, możemy zobaczyć potęgę ocalenia, które jest możliwe tyko poprzez ofiarę Bożego Baranka.

Wieczerza Pańska w zrozumieniu naszego Kościoła nie zawiera elementu przeistoczenia, czyli chleb pozostaje dalej chlebem, a wino pozostaje winem. Modlitwa, która jest błogosławieństwem, nie zmienia materialnego stanu tych rzeczy. Oświadczenie naszego Kościoła w sprawie Wieczerzy Pańskiej zawiera taką myśl: „Wieczerza Pańska nie jest składaniem Chrystusa w ofierze i nie ma w niej żadnej innej ofiary, poza ofiarą uwielbienia i dziękczynienia (Hbr 13, 15), jaką chrześcijanie nieustannie składają Bogu za Jezusa Chrystusa.”. Wierzymy w obecność Pana podczas nabożeństwa zgodnie ze słowami Chrystusa: „Albowiem gdzie dwaj lub trzej są zgromadzeni w imię moje, tam jestem pośród nich.” (Mt 18, 20). Obecność Pana dotyczy zarówno nabożeństwa, jak i samej Wieczerzy. Chrystus nie jest mocniej obecny w Wieczerzy niż w pozostałej części nabożeństwa, chociaż my sami możemy ją mocniej odbierać (obecność). Dzieje się tak poprzez ocenę (rozsądzanie) samego siebie, które ma miejsce pomiędzy nami a Bogiem. Możemy również mocniej przeżywać duchową obecność Chrystusa poprzez akt posłuszeństwa, który przybliża nas do Pana.

W zborach naszego Kościoła Wieczerza Pańska jest obchodzona co miesiąc lub co tydzień, w zależności od decyzji zboru. Stanowisko Rady Kościoła odośnie do wieczerzalnego chleba stwierdza, że może on być zarówno przaśny jak i kwaszony, natomiast odnośnie do wina jest zalecane, aby było ono gronowe. Jest również możliwość używania soku winnego, a w pewnych przypadkach wydaje się taka decyzja całkiem oczywistą. W kwestii przygotowania chleba i wina ważne jest, abyśmy zadbali o godne obchodzenie Wieczerzy Pańskiej. Każdy z nas może dołożyć starań, aby była ona przeżywana uroczyście. Czynimy to poprzez przygotowanie pieśni, czytanie Słowa Bożego, budujące modlitwy. Pięknie jest też, kiedy są świeże kwiaty.

Nasze przygotowanie do wieczerzy Pańskiej jest związane z całym tygodniem, który poprzedza Stół Pański. Dobrze jest, kiedy wyznaczamy sobie dzień postu i modlitwy o duchowe przygotowanie do tego podniosłego wydarzenia. Zbory praktykują również wspólny sobotni post. Sama Wieczerza jest wyjątkowym przeżyciem. Podczas tego wydarzenia śpiewamy szczególne pieśni chwały. Do klasyki należy zaliczyć pieśni: „Tam na wgórzu stał” (ŚP 119), „Święta krew Jezusa”, „O jest moc” (refren ŚP 285), „Prawda jedyna” i inne. Każda społeczność wierzących ma własną wrażliwość i szczególnie przeżywa określone melodie i teksty pieśni. Zbór sam ocenia, co jest dobre dla doświadczania tej uroczystości. W czasie Wieczerzy poługują starsi zboru lub inne wyznaczone osoby. Obchodzenie Wieczerzy jest inspiracją do modlitwy o chorych oraz inspiracją do błogosławieństwa. Zbór Pański ma piękne duchowe zadanie, aby współpracując ze sobą, godnie obchodzić Wieczerzę.

Przeżywanie Wieczerzy Pańskiej jest Kościołowi konieczne do jego istnienia. W tym przeżyciu wypełnia się wola Pana i posłuszeństwo człowieka. Uczestnicząc w nim, wyznajemy wiarę w moc ofiary naszego Pana i wyznajemy również jedność ciała Chrystusa czyli jedność Kościoła.

Porządek Wieczerzy Pańskiej

• Kazanie lub pieśń wprowadzająca.
• Czytanie 1 listu do Koryntian 11, 23-29 oraz tekstu Ewangelii.
• Modlitwa nad chlebem i winem.
• Pytanie do zgromadzonych dotyczące przygotowania serca lub pozostawienie czasu na ocenę samego siebie.
• Wezwanie pastora lub prowadzącego do przyjmowania chleba i wina; na przykład „Przystąpmy do Stołu Pańskiego”.
• Roznoszenie chleba i wina.
• Modlitwa dziękczynna zboru i pastora.

Bibliografia

• Biblia z Komentarzem, Nowy Testament, Live Publishers International 1990.
• Czajko E., Nasza wiara. Próba dogmatyki zielonoświątkowej, Warszawa 2014.
• Olson R.E., Historia teologii chrześcijańskiej. Dwadzieścia wieków tradycji i reform, Warszawa 2003.
• Stanowisko w sprawie Wieczerzy Pańskiej, https://kz.pl/stanowiska-i-prawo-kosciola-zielonoswiatkowego/, dostęp 28.07.2023.